AC000082 AC 4.5.1. Klimaat- en energiebeleid

Ons plan

We nemen een actieve regierol op inzake klimaatbeleid en ondernemen zelf acties. Daarnaast geven we ook mee vorm aan de energietransitie.

Tijdpad & mijlpalen

EPC's:

Uit te voeren in 2021 - uitgevoerd;
Geen verdere acties deze legislatuur.

Energieboekhouding:

Deze wordt jaarlijks opgemaakt;
Tot en met 2021 - opmaak energieboekhouding via gegevens VEB;
Vanaf 2022 - opmaak energieboekhouding via e-Lyse tool.

Het plaatsen van digitale meters voor waterverbruik (Pidpa) dient nog uitgerold te worden. Momenteel een proefproject lopende in Aarschot.

See2do en Thermoscan naar Renofan:

Kwartaal 3 2020 tot kwartaal 1 2021: scanning en afronding (See2Do) - uitgevoerd;
Kwartaal 1 2021: verderzetting project via Thermoscan naar Renofan - uitgevoerd;
Kwartaal 2 2021; selecteren wijk "Tuinwijk" i.p.v. algemene uitwerking - uitgevoerd;
Kwartaal 4 2021: scan Tuinwijk - uitgevoerd;
Kwartaal 1 en 2 2022: verwerking resultaten en terugkoppeling naar bewoners - uitgevoerd;
Kwartaal 2: selecteren nieuwe wijk "Schranswijk" en tevens deel Pasbrug;
Kwartaal 3 2022: informeren wijken;
Kwartaal 4 2022: scan wijken;
Kwartaal 1 en 2 2023: verwerking resultaten en terugkoppeling naar bewoners;
Nog te bekijken welke periode het beste is voor organiseren van samenaankoop van bv. beglazing.

Burgemeestersconvenant 2030 - klimaatactieplan:

Het burgemeestersconvenant is goedgekeurd door de gemeenteraad. Er werd een stuurgroep samengesteld met burgers en bedrijven. Er vonden drie overlegmomenten plaats.

Het is bedoeling een klimaatactieplan op te maken met prioritaire doelstellingen en acties.

Kwartaal 1 2022: overleg met de externe stuurgroep SKW2030;
Kwartaal 1 2022: overlegmomenten met de interne stuurgroep SKW2030;
Kwartaal 1 2022: opstellen sleutelactielijst (bestuurlijk beleid) en intern bespreking;
Kwartaal 2 2022: opmaak en bespreking definitief (voor)ontwerp klimaatactieplan;
Kwartaal 3 of 4 2022: goedkeuring klimaatactieplan door het college en de gemeenteraad;
Kwartaal 4 2022: indienen van het klimaatplan bij Europa (uiterste deadline is februari 2023);
Kwartaal 4 2022 en vervolg 2023: oprichten werkgroepen over de administratieve diensten heen om per thema de engagementen gemaakt in het burgemeestersconvenant te behartigen en er worden richtlijnen uitgezet voor het bijhouden van de data naar rapportage toe zowel in het kader van het burgemeestersconvenant (Europa) als het lokaal energie- en klimaatpact (Vlaanderen).

2Impresz:

Kwartaal 3 2022: opnieuw opstarten van het 2Impresz project

Samenaankoop regentonnen:

Uit te voeren in 2021 - uitgevoerd.

Zonnepanelen:

Kwartaal 2 2022: subsidiedossiers voor de energie-efficiëntiemaatregelen en plaatsing van zonnepanelen op de gemeentelijke werkplaatsen en school Dijkstein worden ingediend samen met de schuldvorderingsvraag.

Kwartaal 3 en 4 2022: er wordt verder gewerkt aan de concretisering van de plannen wat betreft energie-efficiëntiematregelen en zonnepanelen op verschillende gemeentelijke gebouwen. Er zullen bestekken uitgeschreven worden, budgetten bekeken worden en voorstellen gedaan worden. In sporthal Bruultjeshoek zal een relightingproject opgestart worden.

Klimaatbuurten:

Kwartaal 1 en 2 2023: Klimaatscan;
Kwartaal 3 en 4 2023: Opmaak klimaatkaart;
Kwartaal 4 2023 - Kwartaal 3 2024: (Oprichten) werkgroepen ter realisatie;
2024: Evaluatie, bijstelling, overdracht verdere realisatie aan geschikte partners.

Stand van zaken

EPC's:

Alle aangevraagde EPC's zijn bepaald, afgeleverd en opgehangen.

Verder hoeven er binnen het gemeentelijk patrimonium dit legislatuur geen EPC's meer bepaald te worden.

De energieboekhouding:
ELEKTRICITEIT EN GAS:

Deze werd eind 2020 zeer grondig opgemaakt en een aantal fouten werden rechtgezet. Zo werden de cijfers van VEB (energieleverancier) in de energieboekhouding van de afgelopen jaren helemaal opnieuw opgezocht en ingevuld.

Er werd een verslag opgemaakt. De boekhouding werd uitgebreid naar alle aansluitingen i.p.v. enkel de gemeentelijke gebouwen (ook openbare verlichting, lokaaltjes,...). De energieboekhouding werd dus verder uitgebreid, maar kan nog verder geanalyseerd worden.

Ondertussen werd alles in de E-lyse-tool van Fluvius gezet. Vanaf dan kan de volledige opvolging gebeuren via deze tool.

Vanaf 2022 is het dus de bedoeling om met de cijfers van E-lyse (via de netwerkbeheerder (Fluvius) verder te werken.

WATER:

Het opvolgen van het waterverbruik blijft een probleem. Er zijn namelijk geen loggers meer beschikbaar noch firma's die dergelijke opvolging aanbieden. Er moet gewacht worden op de uitrol van digitale watermeters via PIDPA.

De energieboekhouding voor de jaren 2020 en 2021 geeft door de coronamaatregelen een sterk vertekend beeld.

See2Do en Van Thermoscan naar Renofan:

In de winter van 2020-2021 werden de laatste dossiers van het project See2Do gescand. Er waren ook 12 nieuwe aanvragen die gescand werden. Omdat er geen wijken vastgelegd waren, kon iedereen een aanvraag doen.

Door corona was het moeilijk om vrijwilligers te vinden. Er was momenteel maar 1 vrijwilliger voor onze gemeente. Het aantal scans in onze gemeente lag relatief laag. Er werd gehoopt het project terug op te krikken na corona, wat ook deels gebeurde. In het najaar volgden er 4 extra vrijwilligers een opleiding in zaal Wolvenhoek.

Voor deze winterperiode werd gekozen om enkel te richten op de Tuinwijk, Dr. Laenenstraat en Generaal Deschachtstraat. Binnen deze wijk werd Servaas De Vries als ambassadeur gevraagd. Er werd een infomoment gehouden in school GLOC waarbij 29 bewoners (adressen) aanwezig waren. Er waren tot op heden ruim 59 aanvragen voor een thermoscan en deze werden ook bijna allemaal uitgevoerd door onze vrijwilligers.

Het terugkoppelmoment, waarbij de bewoners de resultaten te zien zouden krijgen, heeft plaatsgevonden. Voorlopig kunnen we toch spreken van een succes. Uiteraard is het project nog niet helemaal afgelopen en wordt er nog gewacht op definitieve cijfers. Zeker het aantal effectieve ingrepen zal van belang zijn.

Als nieuwe wijk is ondertussen geselecteerd "Schranswijk" en deel Pasbrug en verdere acties zijn voorzien kwartaal 4 2022 en kwartaal 1 2023.

Er werd ook ingezet op de secundaire scholen.

SUI en Hagelstein werden aangeschreven door IGEMO. Hagestein besliste daarop om mee in het project te stappen. Alle leerlingen van de 3e graad STEM (ruim 80) kregen in 2022 via IGEMO 4 uren theorie, 2 uren praktijk en 2 uren feedback. Zo kregen de leerlingen onder meer les over het belang van isoleren en konden ze dit met een warmtecamera ook op het terrein waarnemen, zowel in eigen school als bij GBS GLOC en OCTOPUS. De leerlingen moesten vervolgens per groepje een presentatie brengen waarbij de pers aanwezig was. De resultaten werden bezorgd aan de dienst openbare werken.

Burgemeestersconvenant 2030:

Zowel het burgemeestersconvenant (BC) als het Lokaal Energie- en Klimaatpact (LEKP) werden in 2021 door de burgemeester ondertekend. Beide intentieverklaringen beogen het leveren van een bijdrage aan het waarmaken van de bovengemeentelijke klimaatdoelstellingen op lokaal niveau. Het LEKP wil de Vlaamse steden en gemeenten ondersteunen in het behalen van concrete doelstellingen en bouwt voort op reeds ingeburgerde initiatieven zoals het BC 2030, dat dan ook verplicht moest ondertekend worden om de Vlaamse subsidies via het LEKP te kunnen ontvangen.

Via het burgemeestersconvenant zijn we verplicht om een klimaatactieplan op te stellen voor onze gemeente. Hier werd sinds januari 2022 hard gewerkt aan een lijst met acties die opgenomen zouden worden in ons klimaatactieplan. Deze lijst heet de sleutelactielijst en is opgebouwd rond 7 speerpunten. Een speerpunt kun je zien als een beleidsstrategie om de klimaatdoelen voor verschillende sectoren te bereiken. De speerpunten zijn gerangschikt volgens een inschatting van de impact die lokale besturen op dit speerpunt hebben. Ondertussen is deze sleutelactielijst af en geïmplementeerd in het ontwerp klimaatactieplan dat op 26 juni 2022, na een eerste herziening door de administratie, aan het college werd voorgesteld.

Voor de opbouw van de sleutelactielijst werd een externe stuurgroep samengesteld met burgers uit verschillende sectoren. Deze kwam 3 keer samen en tal van ideeën kwamen uit de bus waarmee onze gemeente aan de slag zou kunnen. Er werd ook een interne stuurgroep SKW2030 over de verschillende diensten heen opgericht. Zij kwamen twee keer samen om te werken aan de sleutelactielijst van het beleid en zij zullen ook in september weer samenkomen om werkgroepen te vormen rond de verschillende klimaatthema's naar implementatie en opvolging toe.

Er zal een website voorzien worden door IGEMO die zal geïntegreerd worden in de gemeentelijke website. Op deze website kunnen burgers acties opvolgen en zich aansluiten. Dit zal opgestart worden tegen oktober 2022.

2Imprezs:

2Imprezs (2020): 2Impresz werd toegelicht op de raadscommissie. Het project had veel succes zowel in SUI als in Hagelstein. Hagelstein is begin maart 2020 zelfs naar Denemarken gereisd voor de EU conferentie aangaande deze projecten om jammer genoeg onmiddellijk rechtsomkeer te moeten maken wegens de lockdown. Het project werd onderbroken door corona. Zowel de school als IGEMO waren vragende partij om het project terug op te starten, echter door de aanhoudende problemen omwille van corona werd dit nog niet gedaan.

2Imprezs 4.0 (2022): het 2Imprezs project team leerde uit de moeilijkheden van de eerste versie van het project en biedt in z'n nieuwe versie een zeer groot digitaal leeraanbod. Daarnaast zal een specialsite energie aan de slag gaan met de technische school van iedere deelnemende school hoe ze een daling van 30% van hun energieverbruik kunnen bereiken. Vanaf september 2022 zal het 2Impresz 4.0 project van start gaan in de drie middelbare scholen in onze gemeente: SUI, Hagelstein en de MET. Voor de scholen die reeds deelnamen aan het eerste 2Imprezs project, wordt geen inschrijvingsgeld meer gevraagd.

Samenaankoop regentonnen:

Er werden 38 regentonnen en 26 vulautomaten besteld tijdens de eerste bestelronde.
Tijdens de tweede bestelronde in september 2021 werden nog 6 regentonnen en 3 vulautomaten besteld.

Potentieelscans gemeentelijke gebouwen:

Er werd beslist om in te gaan op het aanbod van VEB in samenwerking met VIPA om gratis energiescans te laten nemen van onze BKO's. Alle andere zorginstellingen in onze gemeente werden tevens via brief op de hoogte gebracht van dit aanbod.

Ook is er budget om school Octopus en school GLOC te onderwerpen aan dergelijke energiescan. Met de voorziene budgetten in 2023 in het achterhoofd, kan deze scan een goede richting geven welke renovatiewerken het eerst opgenomen dienen te worden.

De energiescans werden ondertussen uitgevoerd en de bevindingen en mogelijk maatregelen werden meegedeeld aan dienst openbare werken. De gegevens kunnen dus mee gebruikt worden bij het verder uitwerken van een strategische nota omtrent het gemeentelijk patrimonium.

Zonnepanelen:

In 2019 werd er ingezet op het indienen van 2 subsidiedossiers wat betreft zonnepanelen.

Subsidieoproep 'lokale energieprojecten':

Wij dienden voor de subsidieoproep 'lokale energieprojecten' een project in om de gemeentelijke werkplaatsen meer energie efficiënt te maken en van groene stroom te voorzien. Ook voor dit project gold een maximale subsidiebijdrage van 1 euro per inwoner. Er werd € 20.870,00 toegekend. In mei 2019 werd het dak gerenoveerd en geïsoleerd. Dit werd gegund aan het bedrijf DRD algemene dak-, renovatie- en bouwwerken BVBA. In december 2021 werd de oude luchtverhitter vervangen door een nieuwe. Dit werd uitgevoerd door TES – Total Energy Solutions. In december 2021 werden er zonnepanelen gelegd op het dak (uitgevoerd door MR Group BV - MR Solar) en in januari 2022 werden er gevelwerken uitgevoerd waarbij de gevels stevig geïsoleerd werden.

Subsidieoproep 'overal stroomversnellers':

Wij dienden voor 'overal stroomversnellers' een aanvraag in voor subsidies voor het verwezenlijken van energie-efficiëntie maatregelen en het leggen van zonnepanelen op het gemeentehuis, nadien vervangen door de school Dijkstein omdat het dak van het gemeentehuis niet stabiel genoeg bleek voor zonnepanelen. De werken aan het dak van school Dijkstein werden reeds gegund aan de firma Crabbe op 19 december 2016 en uitgevoerd tussen tussen december 2017 en maart 2018. Het volledige project, met inbegrip van het plaatsen van de zonnepanelen in samenwerking met Klimaan werd beëindigd in juni 2021. Aan de gemeente werd een maximaal subsidiebedrag toegekend van € 20.681,00 (een euro per inwoner). Hiervan werd nog niets gevorderd.

De werken van beide projecten werden dus ondertussen beëindigd. Daarom zal voor beide subsidiedossiers in juli 2022 het inhoudelijk en financieel rapport opgesteld worden om in te dienen bij het Vlaams Energie- en Klimaat Agentschap (VEKA) om de subsidies te kunnen ontvangen .

In augustus zal, met een advies van de financiële dienst, gevraagd worden aan het CBS om deze rapporten goed te keuren. Na goedkeuring van het college kunnen de subsidiedossiers ingediend worden bij het VEKA.

In 2022-2023 zal een plan opgemaakt worden om tegen 2030 onze gemeentelijke gebouwen klimaatneutraal te maken. De eerste prioriteit zijn energie-efficiëntie maatregelen in de verschillende gebouwen o.a:

Voor sporthal Bruultjeshoek zal een relightingproject opgestart worden dat voor een sterk gereduceerd verbruik zal zorgen;
Tevens zal onderzocht worden naar de mogelijkheden voor zonnepanelen op bijkomende gebouwen o.a:
Loerensboske, Bruultjeshoek en school GLOC zouden in aanmerking kunnen komen voor zonnepanelen;
Voor de zwembaden en de school Octopus zouden eerst dakwerken moeten gebeuren vooraleer deze in aanmerking kunnen komen voor zonnepanelen.

In sommige gevallen zal een coöperatief project voordelig zijn, in andere gevallen zal eigen financiering interessanter zijn. De opties worden tegen elkaar afgewogen.

Klimaatbuurten:

Op het college van 27 juni 2022 werd het project 'klimaatrobuuste buurten' goedgekeurd. De projectoproep 'klimaatrobuuste buurten' goedgekeurd. Dit project komt voort uit een samenwerking tussen de Landelijke Gilden en Rurant, die beseffen dat een systeemverandering nodig is om onze klimaatdoelstellingen te behalen. De lokale overheden kunnen niet alleen instaan voor het behalen van de klimaatdoelstellingen. De volledige maatschappij moet hieraan meewerken en in actie schieten. IGEMO kan een projectvoorstel indienen wanneer zij 3 lokale projecten in 3 verschillende gemeenten kunnen voorstellen. De bedoeling van het project is om op buurtniveau, in een samenwerkingsverband tussen de bewoners, de gemeente en experten, een klimaatrobuustheidsstrategie uit te werken. De voornaamste doelen zijn het tastbaar maken van mogelijke maatregelen om een wijk weerbaarder te maken tegen de klimaatveranderingen en de sensibilisering die daaraan gekoppeld is. De sensibilisering en realisatie op terrein die zal verwezenlijkt worden, helpt ons om onze eigen engagementen in het kader van het burgemeestersconvenant en het lokaal energie- en klimaatpact waar te maken.

Op het college van 12 juli 2022 werd goedgekeurd dat in Sint-Katelijne-Waver het project zal doorgaan in de Tuinwijk. Het project bestaat uit 4 stappen:

stap 1: het maken van een klimaatscan voor de wijk;
stap 2: de opmaak klimaatkaart;
stap 3: opstellen van werkgroepen ter realisatie;
stap 4: evaluatie, bijstelling, overdracht verdere realisatie aan geschikte partners.

Wat kost het?

EPC's:

Het budget voor de bepaling van de EPC's is in 2021 aangepast in de meerjarenplanning (MJP000616) omdat er werd beslist om ze allemaal te vernieuwen, wat efficiënter en financieel voordeliger was.

Alle nodige EPC's werden bepaald en hangen omhoog in de betrokken gebouwen. Het gemeentelijk patrimonium is nu volledig in orde voor de komende jaren. Er zijn dit legislatuur geen verdere acties nodig.

Energieboekhouding:

WATER:

Beide contracten zijn afgelopen omdat het logging-verhaal stopt en dus ook de onkosten.
Met het voorziene budget werd bekeken of er tijdelijke loggers op de watermeters konden geïnstalleerd worden. Dit was niet mogelijk. Door de vernieuwing van enkele watermeters kunnen er geen loggers meer geplaatst worden en er zijn ook geen firma's die een online tool voorzien voor de opvolging van de loggers. Er zal dus gewacht moeten worden op de uitrol van digitale watermeters door PIDPA. Er wordt de komende jaren nog wel € 5.000 budget voorzien (MJP001230), maar deze zal niet nodig zijn. Mogelijks kan dit wel gebruikt worden om watermeters te plaatsen op de regenwatercircuits. Dit zal OW verder opvolgen.

See2do/thermoscan naar renofan/2impresz/samenaankoop regentonnen:

Deze acties/projecten blijven binnen het vooropgestelde budget (MJP001233).

Burgemeestersconvenant 2030:

Het project blijft momenteel binnen het budgettaire kader. Het eerste subsidiebedrag dat via het Lokaal Energie- en Klimaatpact werd ontvangen ter verwezenlijking van onze klimaatdoelstellingen telde € 69.553,11.

Er zijn geen budgetten expliciet aan klimaat toegekend, maar deze zijn verspreid over acties van verschillende diensten, met de nodige budgetten om aan bepaalde klimaatdoelstellingen te werken.

2Imprezs:

De scholen die meededen aan het project 2Impresz in 2020 kunnen gratis opnieuw deelnemen. Voor de laatste school die werd ingeschreven, namelijk De Met, betaalt de gemeente een inschrijving van € 3.000.

Samenaankoop regentonnen:

De kost in 2021 bedroeg € 2.375 wat minder is dan het vooropgestelde budget van € 3.000.

Potentieelscans gemeentelijke gebouwen:

Hiervoor werd beschikbaar budget gebruikt van gebouwenbeheer.

Zonnepanelen:

Het project blijft momenteel binnen het budgettaire kader. Het financieel rapport wordt ter goedkeuring en met advies van de financiële dienst op het college van 8 augustus 2022 gebracht en daaropvolgend zullen de subsidiedossiers ingediend worden. In principe zouden we voor elk subsidiedossier iets minder dan € 21.000 euro ontvangen:

ca. € 20.681 voor 'overal stroomversnellers';
ca. € 20.870 voor 'lokale energieprojecten'.

Klimaatbuurten:

Visum voor dit project werd aangevraagd via het collegebesluit 2022_CBS_01003 op 27 juni.

Het volledige project vraagt een investering aan de gemeente van € 24.000. De realisatie die daartegenover staat

een zeer intensief participatief project rond klimaatrobuustheid op het niveau van de buurt:
opmaken van de klimaatscan;
opmaken van de klimaatkaart;
opstellen van de werkgroepen (inclusief stuurgroep met experten) en verdere uitwerking van concrete projecten;
begeleiding bij de realisatie van de projecten;
gerealiseerd project op het terrein ter waarde van de volledige € 24.000 die door de gemeente geïnvesteerd is.

Dit project valt perfect onder onze doelstellingen binnen het lokaal energie- en klimaatpact waarvoor we dit jaar een subsidie van 69.533,11 euro hebben ontvangen (MJP001942).

De € 24.000 zal tijdens de tweede aanpassing van het meerjarenplan (eind 2022) via verschuivingen van budgetten binnen GGZ vrijgemaakt worden. De helft ervan moet betaald worden in 2023, de andere helft in 2024.